Sıfır atık, israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrıştırılarak ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedeftir.
Atıkların geri dönüştürülerek geri kazanımlarının sağlanması süreci içinde doğru değerlendirilememesi, geri kazanım sağlanamadan bertaraf edilmesi hem maddi hem de enerji olarak ciddi kaynak kayıplarına sebep olmaktadır. Dünyamızda hızlı nüfus artışı ve hayat standartlarının artışı ile birlikte tüketimde hiç şüphesiz artmaktadır. Artan tüketim de kaçınılmaz olarak yeryüzünde kıt olan kaynakların kullanımı ve paylaşımı üzerinde ciddi baskı uygulamaktadır. Sınırlı sayıdaki kaynaklar maalesef artan tüketimi karşılayamamakta ve insanlığın ihtiyaçlarına yetişememektedir. Böyle bir durum da var olan kaynakların verimli kullanılması büyük önem arz etmektedir. Sadece kaynakların verimli kullanılması değil, tüketilen kaynaklar içinde geri dönüşebilenlerin de tekrar geri kazanım yoluyla ekonomiye ve tüketime arz edilmesi bütün dünyanın gündemine girmiş ve son yıllarda bütün dünya ülkeleri sıfır atık uygulamalarını hem bireysel hem de kurumsal olarak gündemlerinde tutarak toplum katmanları içinde yaygınlaştırmaya çalışmaktadır.
Bu çerçeve de ülkemizde de sayın Cumhurbaşkanımızın kıymetli eşleri Emine Erdoğan hanımefendinin öncülüğünde bir “Sıfır Atık” seferberliği başlatıldı. Yaklaşık neredeyse 5-6 yıldır bu alanda ilgili kurum ve kuruluşlar yerel yönetimler ile birlikte öncü, güzel çalışmalara imza atılarak ülkemizde geri dönüşüm diye tabir ettiğimiz tüketilen kaynakların geri kazanılabilecek olanlarının geri kazanılması yolunda ciddi çalışmalar yapılmaya başlandı.
Bu çalışmalara henüz başlanılmadığı yıllarda geri dönüşüm, çevre bilinci edinilmesi ve yaşadığımız dünyada hızla teknoloji ve sanayi ile kirlenen çevre, hava ve suların daha az etkilenmesi ve daha az kirletilmesi yönünde bir bilinç oluşturmak adına 8-10 yıl önce başladığımız bir proje vardı. Proje daha ilkokul çağına yeni adım atmış çocuklar ile ilkokul seviyesinde eğitim gören yavrularımızı kapsıyordu. Kısa adı “Çeço” olan “Çevreci Çocuk” eğitim setleri diye hazırladığımız 5 kitaptan oluşan eğitim setini belediyeler, valilikler, kaymakamlıklar, özel kurum ve kuruluşların sponsorluğu ve desteği ile binlerce çocuğa ulaşma imkânımız oldu. Türkiye’nin dört bir tarafında ilkokul seviyesindeki çocuklarımız “Çeço” nun eğlenceli kitap seti ile hem çevre bilinci edinerek çevreyi kirletmemeyi öğrendiler hem de geri dönüşebilecek ürünleri öğrenerek öğrendiklerini başta ebeveynleri olmak üzere çevresindeki arkadaşlarını da uyararak ekonomimize katkı sağlamaya başladılar. Her geçen gün büyüyen Çeço projemiz, sayın Emine Erdoğan hanımefendinin Sıfır Atık projesini başlatması ile bizim hazırladığımız eğitim seti daha büyük bir anlam ve önem kazandı.
Türkiye genelinde hedeflenen 1 milyon çocuk Çeço ile tanışacak düşüncemiz gerçekleşmiş oldu. Hatta bu sayıyı aşmış olduk. Çeço olarak çalışılan 240 sponsor firmalardan biri olan son döneminde, “bütün gücüyle yanınızda! Yıllar ne çabuk geçti demeden geleceğin için güçlü bir adım at” diyen Türkiye’nin sigorta şirketi Türkiye Sigorta’nın sponsorluğunda ülkemizin en ücra köşelerine kadar uzandı. Önce Hakkâri ilimiz de 3.000’den fazla yavrumuz Çeço ile tanıştı. Hakkâri il merkezinde yapılan dağıtım törenine il valisi, vali yardımcıları, milli eğitim müdürü ve diğer bürokratlar, eğiticiler ve öğretmenler katıldı. Çeço eğitim setinin ortaya çıkış macerası da çok ilginç. Yola ilk çıktığımızda bundan neredeyse 10 sene öncesinde eğitim setlerini hazırlayan Şamil Albayrak kardeşim ile Bursa SKB’nin (Sağlıklı Kentler Birliği) sponsorluğunda birliğe üye belediyelerin bulunduğu il ve ilçelerde dağıtımı yapılarak, çocuklar Çeço ile tanışarak çevre eğitimi almaya başladılar.
Hakkari’den sonra Çeço ekibinin yönü Erzurum idi. Burada da yine Milli Eğitim tarafından belirlenen ilkokullarda büyük bir coşku içinde çevre eğitim setleri çocuklar ile buluştu. Son olarak Türkiye Sigorta’nın genel merkez ekibinin de iştiraki ile Anadolumuzun şirin ili ve Milli Kurtuluş Savaşı’nda meşalenin yakılma noktalarından biri olan Sivas ilimizde il valisi Salih Ayhan ve Türkiye Sigorta Genel Müdürü Atilla Benli ve diğer yetkili kişilerin katılımıyla güzel bir program eşliğinde ilkokul çağındaki çocuklarımıza çevre bilinci edinebilmek ve geri dönüşeme katkı sağlamak için kendilerine içinde çeşitli hediyelerinde olduğu “Çeço” Çevreci Eğitim Seti dağıtıldı.
Sıfır Atık bilinci daha çocuk yaşlarda alınır. Atalarımızın ifadesiyle “Ağaç yaş iken eğilir.” Felsefesi ile başlattığımız çalışma her geçen gün dalga dalga büyümekte. 3 ilimizde Türkiye Sigorta sponsorluğunda yapılan çalışma kamuoyunda da büyük ses getirdi. Çevre duyarlığı göstererek çocuklarımızın Çeço Eğitim Seti ile tanışarak Sıfır Atık kervanına küçük yaşlarda katılmalarını sağlayan Türkiye Sigorta Genel Müdürü Atilla Benli beyefendiye teşekkür ediyorum. Bu anlamlı projeye daha nice kurum ve kuruluşların destek olmasını yürekten temenni ediyorum.
Çocuklarımızın çevre bilinci, karbon ayak izi, geri dönüşüm, yenilenebilir enerji kaynaklarımız, eko sistem ve küresel ısınma konularında detaylı bilgi edinmelerini sağlayan Çeço Çevre Eğitim seti, geleceğimizin teminatı çocuklarımıza en basit ve anlaşılır bir şekilde yazılı ve görsel şekilde anlatılmaya çalışıldığı bir kitap projesi. Ayrıca proje çerçevesinde çocuklara geri dönüşebilir malzemelerden imal edilen tohumlu kalem ve yine geri dönüşebilir bez torba da hediye edilmektedir.
Son söz de Çeço ailesine. Yaklaşık 10 seneden fazla bir zaman diliminde yaz kış demeden ülkemizin dört bir yanında çocuklarımızın çevre bilinci, sıfır atık noktasında bilgi ve bilinçlenme edinmeleri adına yaptıkları bu nadide çalışma dolayısıyla ekibin her birini yürekten kutluyorum. Özellikle böyle bir projenin ortaya çıkmasına vesile olan ve uzun yıllar yayın camiasında hizmet vermiş Şamil Albayrak kardeşime teşekkür ediyorum. Allah yolunu açık etsin ve daha nice genç dimağlara, yavrularımıza çevre bilinci ile birlikte sıfır atık hikayeleri yazmalarını Rabbim nasip etsin.