Memorial Diyarbakır Hastanesi Biyokimya Bölümü’nden Uzman Dr. Servet Külahçıoğlu, sağlam çocuk takiplerine ilişkin bilgi verdi. Çocuklara yönelik sağlam çocuk takiplerinin, büyüme ve gelişmenin izlenmesi, mevcut ya da oluşabilecek hastalıkların önceden tespit edilmesi için son derece önemli olduğunu belirten Külahçıoğlu, sağlam çocuk takiplerinden birinin mutlaka okul öncesi dönemde yapılması gerektiğine işaret etti. Okul öncesi sağlam çocuk takibinde çocukların ayrıntılı bir fizik muayene ile değerlendirilmesi, boy, kilo ve tansiyon ölçümlerinin yapılması gerektiğini vurgulayan Külahçıoğlu, “Bazen sadece muayene bile olabilecek birçok hastalık hakkında bize ipucu verebilir. Yine bu takiplerin bir parçası olan laboratuvar testleri ile gelişebilecek çeşitli hastalıklar, sakatlıklar, büyüme-gelişme geriliği, erken puberte gibi durumlar erkenden tespit edilebilir ve gerekli önlemler alınabilir” dedi.
“Kansızlık ve demir eksikliği kötü etkileyebilir”
Okul öncesi dönemde yapılması gereken laboratuvar testlerine ilişkin bilgi veren Külahçıoğlu, şunları kaydetti:
“Tam kan tahlili ve kan demir düzeyi ölçümü yapılmalı. Kansızlık veya demir eksikliği için tam kan tahlili ve kan demir düzeyi ölçümü yapılmalıdır. Kansızlık saptanırsa ileri tetkikler gerekebilir. Bu tetkikleri her yıl okul öncesi dönemde tekrarlamakta fayda vardır. Çünkü kansızlık veya demir eksikliği çocukta halsizlik, dikkat eksikliği ve algılama bozukluna neden olarak okul başarısını ve yaşantısını kötü yönde etkileyebilir. Ayrıca yapılacak bir tam kan tahlili, enfeksiyon, lösemi gibi birçok önemli hastalık için de uyarıcı olabilir. Okul öncesi dönemde var olabilecek bir idrar yolu enfeksiyonunu veya diyabet gibi metabolik bir olayı saptamak için mutlaka tam idrar tahlili ile idrar biyokimsayal ve mikrobiyolojik olarak analiz edilmesi gerekir. Eğer İdrar yolu enfeksiyonu saptanırsa ileri tetkik olarak idrar kültürü yapılır. Saptanan idrar yolu enfeksiyonu ve etkeni tedavi edilir, böylelikle böbreklerde oluşabilecek ileri bozukluklar önlenmiş olur.
“Parazitler okul yaşantısını olumsuz etkiler”
Diğer testlere ilişkin de bilgi veren Külahçıoğlu, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Koroner kalp hastalığı olan çocuklarda 2 yaşından sonra yılda 1 kez, aile öyküsü olmayan çocuklarda ise okul öncesi dönemde kolesterol ve lipid düzeylerine mutlaka bakılmalıdır. Total kolesterol 200 mg/dl üzerinde ise ileri tetkikler yapılarak çocuk takibe alınmalı ve diyeti, aktivitesi, hayat tarzı düzenlenmelidir. Düzenlenen diyetin korunması içinde okul yönetiminden yardım istenmelidir. Okul öncesi dönemde, yenidoğan döneminde hepatit aşısı yapılmış olsa bile HBsAg ve Anti HBs tahlilleri yapılarak bağışıklık ve aşılama durumu kontrol edilmelidir. Sonuca göre aşı tekrarı gerekebilir. Okul öncesi dönemde dışkıda parazit araması da mutlaka yapılacak testlerden biridir. Parazitler çocuklarda halsizlik, dikkatsizlik, iştahsızlık ve kansızlığa neden olarak okul başarısını ve okul yaşantısını olumsuz etkileyebilir. Aşırı kilolu çocuklarda şeker hastalığı açısından kan şeker düzeyleri ölçülmelidir. Tiroid bezinin normalden az ya da çok çalıştığı durumlarda çocuklarda değişik belirtiler oluşur ve çocuğun okul başarısı etkilenir, hayatı zorlaşır. Bu nedenle okul öncesi dönemde tiroid hormon düzeyleri ölçülerek tiroid bezinin normal çalışıp çalışmadığı tespit edilmeli ve gerektiğinde düzenleyici tedaviler başlanmalıdır. Büyüme geriliği ya da erken ergenlik belirtileri olan çocuklarda büyümeyi ve ergenliği etkileyebilecek hormon düzeyleri ölçülmelidir. Hava kirliliğinin yoğun olduğu yerlerde ve sanayi bölgelerinde yaşayan çocuklarda kan kurşun seviyesi ölçülmelidir. Muayene ve laboratuvar testleri dışında çocuklar okula başlamadan önce bir göz muayenesinden geçmeli ve bebeklikte yapılan işitme testi tekrar edilmelidir. Tüm bunları yaparak çocuğunuzun yoğun geçecek bir eğitim-öğretim dönemine sağlıklı bir şekilde başlamasını sağlamış olacaksınız.”
